Początkujący przedsiębiorcy mają możliwość korzystania z małego ZUS, który płacony jest przez pierwsze 24 miesiące prowadzenia działalności gospodarczej. Większość podmiotów odprowadza składkę do 10 dnia następnego miesiąca. Jeśli pierwszy miesiąc jest niepełny również przedsiębiorca ma obowiązek zapłacić składkę w postaci pełnej składki zdrowotnej oraz składki społecznej obliczonej proporcjonalnie do liczby dni.
Z prawo do preferencyjnych składek ZUS nie mogą korzystać osoby, które:
- w okresie ostatnich 5 lat zanim rozpoczęły działalność prowadziły już pozarolniczą działalność gospodarczą
- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem, rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku wykonywały w ramach stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
Mały ZUS mają możliwość opłacać wyłącznie osoby prowadzące działalność gospodarczą w oparciu o przepisy o działalności gospodarczej, w tym także wspólnicy spółki cywilnej, osoby wykonujące wolny zawód. Obniżone stawki ZUS nie przysługują wspólnikom spółek jawnych, komandytowych, partnerskich, jednoosobowemu wspólnikowi spółki z o.o. oraz twórcom i artystom.
Zgłoszenie płatnika składek dokonuje się za pomocą formularza ZUS ZFA, który należy złożyć w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń społecznych. Z kolei zgłoszenie siebie jako osoby ubezpieczonej dokonuje się na formularzu ZUS ZUA.
W przypadku każdego przedsiębiorcy korzystającego z preferencyjnych składek ZUS nadchodzi jednak moment kiedy należy przejść na normalną wysokość składek, które powszechnie obowiązują. Konieczne będzie wykonaniu kilku formalności. W przypadku kiedy przedsiębiorca korzysta z usług biura rachunkowego, to ono jeśli posiada odpowiednie uprawnienia dokona wszystkich formalności. W innej sytuacji jednak to przedsiębiorca będzie musiał wykonać wszystkie czynności.
Do 7 dni od początku pierwszego miesiąca, w którym nastąpiła zmiana na duży ZUS należy:
→ wyrejestrować się z ubezpieczeń składając formularz ZUS ZWUA oraz ponownie się zarejestrować składając dokument ZUS ZUA a innym kodem ( 05 10 00), który odpowiedni jest dla dużego ZUS-u,
→ dodatkowo do 10 dnia drugiego miesiąca obowiązywania standardowych składek ZUS trzeba złożyć formularz ZUS DRA, jest to dokument, na którym wpisuje się na przykład konkretne kwoty opłaconych składek.
